Jaarverslag 2009 Sectie Analytische Chemie SECRETARIAAT Dr. G.W. Somsen, Universiteit Utrecht, Disciplinegroep Biomedische Analyse, Postbus 80082, 3508 TB Utrecht. Tel: 030-2536951, Fax: 030-2535180, email: g.w.somsen@uu.nl. LEDENBESTAND Per 31-12-2009 bedroeg het aantal leden van de Sectie Analytische Chemie 595, waarvan 7 jonge leden t/m 24 jaar en 588 gewone leden. De SAC telde op 31-12-2009 9 leden die geen lid van de KNCV zijn. BESTUUR In 2009 is Ing. W.J. Kraan afgetreden als lid van het bestuur en vertegenwoordiger van het HLO. Hij is opgevolgd door Dr. B.M. de Rooij, docent aan de Avans Hogeschool te Breda. Aan het eind van het verslagjaar was de samenstelling van het bestuur van de Sectie Analytische Chemie als volgt: Dr. H.J.A. (Harry) Philipsen (voorzitter), Dr. G.W. (Govert) Somsen (secretaris), Dr. P.C.M.M. (Pieter) Magusin (penningmeester), Drs. J.J. (Jan) Broersen , Dr. E. (Edwin) Kellenbach, Dr. P. (Peter) de Peinder, Dr. P. (Petra) Krystek en Dr. B. (Ben) M. de Rooij. BESTUURSVERGADERINGEN Het bestuur heeft in 2009 vier keer regulier vergaderd en wel op 27 januari en 15 mei in Utrecht, en op 8 september en 26 november in Den Bosch. WERK- EN DISCUSSIEGROEPEN Kennisplatform Labmanagers (KPLM) Bestuur secretaris
Charlotte la Lau, CheckMark labrecruitment, Graaf Florisweg 69, 2805 AG Gouda
tel 0182-590210, e-mail charlotte@checkmark.nl
Aad van der Putten, Pharmachemie Jan Roukema, Nalco Manon van Meel, CheckMark
15 april 2009 - Astellas Pharma Europe, Leiderdorp
16 september 2009 - Proxy Laboratories, Leiden
Human Business Engineering, Het organiseren van talent
2 december 2009 - The Analytical Challenge, Utrecht
Werkgroep Atoomspectrometrie bestuur voorzitter
Dr. Ir. M.T.C. de Loos-Vollebregt, Delft University of Technology, m.t.c.deloos@tudelft.nl
Drs. P.J. Smulders, Philips Research Europe, High Tech Campus 11 p 2.33, 5656 AE
Eindhoven; tel 0652589762, e-mail jeannette.smulders@philips.com
penningmeester Dr. R. Ritsema, RIVM; 030-2742570, Rob.Ritsema@rivm.nl leden
Prof. Dr. F. Vanhaecke, Universiteit Gent, Frank.Vanhaecke@UGent.be Dr. H. van de Jagt, Kiwa Water Research, hans.van.der.jagt@kiwa.nl Dr. P. Krystek, Philips Research Europe, petra.krystek@philips.com
(semi-)wetenschappelijke presentaties (7 sprekers), discussie
Stefan Stürup, University of Copenhagen, Denemarken
1. Plasma spectrometry in drug discovery and development; 2. Direct determination of toxic
trace impurities in titanium dioxide samples by means of SS-ETV-ICP-MS; 3. LIBS (Laser
Induced Breakdown Spectroscopy): een reële analysetechniek voor de directe analyse van
vaste stoffen?; 4. Kwik bepaling in fluorescentielampen met koude damp AAS in het kader
van RoHS en kwikreductie; 5. Strontium-, neodymium- en loodisotopenanalyse via
multicollector ICP-MS voor archeologische toepassingen; 6. LA-ICP-MS in de semiconductor
industrie; 7. De toepassing van MC-ICP-MS bij het ophelderen van de biogeochemische
cyclus van ijzer in de Zuidelijke Poolzee.
2 december 2009, The Analytical Challenge te Utrecht
(semi-)wetenschappelijke presentaties (5 sprekers), discussie
Gary M. Hieftje, Indiana University, USA
Maria Montes-Bayón, University of Oviedo, Spanje
1. New Tools and Techniques for Elemental Speciation and Metallomic Analysis; 2. New ICP-
MS based strategies for clinical diagnosis; 3. Element analyses in farmaceutische preparaten;
4. Simultaneous analysis of arsenic, antimony and selenium in environmental samples using
hydride generation ICP-MS; 5. Karakterisatie en speciatie analyses op fijn stof
CE-gebruikersgroep bestuur voorzitter
Dr. P. Muijselaar, Solvay Pharmaceuticals, Pharmaceutical Analysis Department, WNH 4.13,
Postbus 900, 1380 DA Weesp; tel 0294-477315, fax 0294-431069,
Dr. J. Waterval, Organon, Oss; 0412-661884, joop.waterval@spcorp.com
Dr. G.W. Somsen, Universiteit Utrecht; 030-2536951, g.w.somsen@uu.nl
bijeenkomst De CE gebruikersgroep heeft in 2009 geen bijeenkomst georganiseerd. Werkgroep Chemometrie bestuur voorzitter
Dr. Renger Jellema, DSM Biotechnology Center, Delft, renger.jellema@dsm.com
Dr. Paul Eilers, Department of Biostatistics, Room Ee21-20, Erasmus Medical Centre, Dr.
Molewaterplein 50, 3015 GE Rotterdam, tel 010 70 43792, p.eilers@erasmusmc.nl
penningmeester Dr. Claire Boucon, Unilever Vlaardingen, claire.boucon@unilever.com workshops
Dr. Margriet Hendriks, Dept. Metabolic and Endocrine Diseases, UMC Utrecht,
Eduard Derks, DSM Food Specialties, eduard.derks@dsm.com
bijeenkomst (25th Annual Symposium on Chemometrics) datum/locatie
thema: Dynamic Chemometrics; (semi-)wetenschappelijke presentaties (8 sprekers),
Anna de Juan, University of Barcelona, Spain
Frans van den Berg, University of Copenhagen, Denemarken
1. 25 years of chemometrics in the NL; 2. Interpreting process evolution; 3. Analyzing
longitudinal microbial metabolomics data; 4. On endocrine dynamics; 5. Pharmacokinetics; 6.
Latent time series models; 7. State space models for chemometrics; 8. Multivariate analysis
bijeenkomst BIO-MDA Workshop datum/locatie
wetenschappelijke presentaties (2 sprekers per bijeenkomst), discussie
bijeenkomsten MDA Workshop datum/locatie 15
Tutorial and discussion on penalty methods with Jerry Friedman
Werkgroep FABIAN bestuur voorzitter
Dr. W.P. van Bennekom, Universiteit Utrecht; w.p.vanbennekom@uu.nl
Dr. J. Wieling, Xendo Drug Development, Petrus Campersingel, 9713 AG Groningen;
tel 050 3048000, e-mail jaap.wieling@xendo.nl
penningmeester Dr. J. Dijksman, Solvay Pharmaceuticals, Jessica.Dijksman@solvay.com leden
Prof. Dr. J. van Bocxlaer, Universiteit Gent, jan.vanbocxlaer@ugent.be
Dr. U. Rose, MSD Oss; 0412-661736, uschi.rose@spcorp.com
Dr. T. Verhaeghe, Johnson & Johnson Beerse, TVERHAEG@its.jnj.com
10 november 2009, Solvay Pharmaceuticals, Weesp
wetenschappelijke presentaties (10 sprekers), posters
Bas-Jan van der Leede, J&J Beerse, Belgie
Paul Abu-Rabie, GlaxoSmithKline, Ware, UK
1. Sustainable development / Science Park; 2. A paradigm shift in toxicological risk
assessment: more science, less animal testing; 3. Alternative Testing Strategies to Reduce
Animal Use in Preclinical Development at J&J PRD Belgium; 4. In vitro liver toxicity predicts in
vivo hepatoxicity using the microarray technique; 5. Optimal kinetic screening (in-vivo and
in-vitro) and evaluation; 6. Recent Developments Towards Green Chromatography; 7. The
Use of Dried Blood Spot Samples and Direct Analysis for the Quantitative Bioanalysis of
Drugs; 8. Evaluation of experimental drugs by bioanalysis: reduction of needed animals; 9.
Whole blood analysis with LC-MS/MS using direct injection; 10. Addressing the Challenges of
Limited Sample Volumes in Bioanalysis with Microscale LC/MS/MS
Infrarood & Raman discussiegroep bestuur leden
Dr. T. Visser, Universiteit Utrecht; t.visser@uu.nl
Dr. P. de Peinder, VibSpec, info@vibspec.com
Dr. A.J.G. Mank, Philips Research, a.j.g.mank@philips.com Dr. N. Kaun, DSM-Resolve Geleen; nina.kaun@dsm.com Dr. A. Beale, Universiteit Utrecht, A.M.Beale@uu.nl
17 april 2009, Vrije Universiteit te Amsterdam
wetenschappelijke presentaties (6 sprekers), parallelsessies, discussie
1. Overzicht IR & Raman op de VU; 2. UV-resonance Raman spectroscopy of anti-histamines;
3. Detectie van vervalste Lipitor tabletten: een vergelijking van de resultaten van NIR en
Raman; 4. Surface-Enhanced Raman Spectroscopy of Single Ag Nanoparticles; 5. Samen
staan we sterk! Eén techniek is niet zaligmakend; 6. Prediction of Physico-Chemical
Properties of Crude Oils from Their (N)IR Spectra
Parallelsessies: Monstervoorbewerking, Chemometrie, Raman Microscopie en Infrarood
Microscopie bijeenkomst 2 datum/locatie
2 december 2009, Analytical Challenge te Utrecht
wetenschappelijke presentaties (5 sprekers), discussie
Pavel Matousek, Rutherford Appleton Laboratory, United Kingdom
Tapani Viitala, Biolin Scientific, Finland
1. Deep Raman Spectroscopy of Turbid Media; 2. Monitoring interactions of
biomacromolecules with lipid membrane models by PM-IRRAS; 3. Toepassing van FT-IR en
Raman in het veld voor de Milieuongevallendienst; 4. In-line NIR for the Control of Fatty Acid
Distillation – Feasibility Study; 5. The power of ATR-IR spectroscopy in revealing surface
kinetics of photocatalytic reactions Werkgroep Kwaliteit Test Laboratoria (KTL) bestuur voorzitter
Dr. G.H.M. Counotte, Gezondheidsdienst voor dieren Deventer, g.counotte@gdvdieren.nl
W. Th. Vrijenhoek, Nutreco-Masterlab, Postbus 40, 3880 AA Putten; tel 0341-371732,
fax 0341-371670, e-mail Theo.Vrijenhoek@nutreco.com
penningmeester C.G. van der Pauw, TNO, kees.vanderpaauw@tno.nl leden
M. Lotgering, Belastingdienst Douane Laboratorium Amsterdam;
Dr. R.G. Visser, SGS Nederland BV, rob.visser@sgs.com
Accreditatie van (semi)kwalitatief onderzoek
Nederlandse Werkgroep Deeltjeskarakterisering (NWDK) bestuur voorzitter
P.B. Hoos, Unilever Research Laboratory, Postbus 114, 3130 AC Vlaardingen;
tel 010-4605476, e-mail peter.hoos@unilever.com
V.C.L. Butselaar, TU Delft/DelftChemTech/PART; v.c.l.butselaar@tnw.tudelft.nl
E.A. Sloot, Quest Bussum; bert.sloot@questintl.com
R. Haswell, Shell Amsterdam; ralph.r.haswell@opc.shell.com
R.G.B. Wilmer, Nova Innovene Breda; wilmerr@nova-innovene.com
bijeenkomst De werkgroep heeft in 2009 geen bijeenkomst georganiseerd. Discussiegroep Monstervoorbewerking bestuur leden
Dr. Harm Niederländer, Solvay Pharmaceuticals, Weesp, Harm.Niederlaender@solvay.com
Dr. Erik Baltussen, NOTOX, Den Bosch, erik.baltussen@notox.nl
Dr.Ir. S. Coolen, Reinier de Graaf Groep
Drs. Hans Stieltjes, J&J Pharmaceutical Research and Development, Beerse
2 december 2009, Analytical Challenge te Utrecht
wetenschappelijke presentaties (2 sprekers), Lagerhuisdebat
lezingen: 1. Sampling and sample preparation: the key to meaningful analytical data; 2. LC-
MS for metabolites: Analytical challenges and future prospects
debat: De toekomst van de Analytische Chemie
NMR Discussiegroep bestuur leden
Dr. J.P.M. van Duynhoven, Unilever Research Vlaardingen; tel 010-4605534,
Dr. P.C.C.M. Magusin, TU Eindhoven; p.c.m.m.magusin@tue.nl
Prof. Dr. R. Boelens, Univeristeit Utrecht; r.boelens@uu.nl
16 oktober 2009, Universiteit Leiden, Leiden
wetenschappelijke presentaties, discussie, posters
Werkgroep Procesanalyse bestuur voorzitter
Pieter de Bokx, Philips Research, p.k.de.bokx@philips.com
Michel Huys, DSM Resolve, Postbus 18, 6160 MD Geleen, tel 046-4767548,
penningmeester Wim Haanstra, Teijin Twaron Arnhem, Wim.Haanstra@Teijinaramid.com lid / PR
Sabina Bijlsma, TNO KvL, sabina.bijlsma@tno.nl
bijeenkomst De werkgroep heeft in 2009 geen bijeenkomst georganiseerd.
Discussiegroep Scheiding van Polymeren (DSP) bestuur voorzitter
Dr. H.J.A. Philipsen, DSM Resolve, harry.philipsen@dsm.com
N.J. v. Beelen, AkzoNobel Car Refinishes, Rijksstraatweg 31, Postbus 3, 2170BA Sassenheim
penningmeester Erik Galadé, DSM Resolve, Erik.Gelade@dsm.com leden
A. Buijtenhuijs. ab.buijtenhuijs@planet.nl
Edwin Mes, Dow Benelux B.V., Emes@dow.com
Hans de Brouwer, SABIC Innovative Plastics, hans.debrouwer@sabic-ip.com
thema: Adsorptie-effecten bij GPC/SEC; wetenschappelijke presentaties (7 sprekers),
Stepan Podzimek, Univ. Pardobice /Wyatt Technology Europe, Tjechië
1. About the possibilities for isocratic interaction chromatography of polymers; 2. Overview of
GPC applications at AkzoNobel Sassenheim; 3. SEC: ‘Adsorption or no adsorption, that’s the
question’ Some examples in practice; 4. Valkuilen in alledaagse GPC/SEC; 5. Asymmetric
Flow Field Flow Fractionation as a Powerful Alternative to SEC: On the Polymers Difficult for
SEC; 6. Characterization of Acrylic emulsions by AF-4 / MALS; 7. Why SEC isn't always Size
Exclusion Chromatography: Investigation of effects which may disturb SEC elution; 8.
Interactions in (industrial) LC and SEC systems.
2 december 2009, The Analytical Challenge te Utrecht
thema: Overzicht polymeer karakterisatietechnieken; wetenschappelijke presentaties (6
1. Overview of separation methods for polymers; 2. High-temperature adsorption liquid
chromatography – a new tool for characterization of polyolefins; 3. Pitfalls in Size Exclusion
Chromatography; 4. Advances in Triple-Detector GPC; 5. SEC-MALDI applications; 6. Charge-
state reduction of synthetic polymers by SEC-ESI-MS with post column addition of ionic
Werkgroep Scheidingsmethoden bestuur voorzitter
Dr. ir. T. Noij, Notox Den Bosch, theo.noij@notox.nl
Ir. Nico Vonk, Avans+ Breda, Heerbaan 14-40, Postbus 2087, 4800 CB Breda, tel 076-
Dr. G.W. Somsen, Universiteit Utrecht, g.w.Somsen@uu.nl
Prof. dr. ir. H.-G. Janssen, Unilever Vlaardingen, hans-gerd.janssen@unilever.com
Dr. M. Vogel, University of Munster, martin.vogel@unimuenster.de
Prof. Dr. Sj. van der Wal, DSM Resolve, sjoerd.wal-van-der@dsm.com
Dr. R. Vreuls, DSM Resolve, Rene.Vreuls@dsm.com
Dr. H. van der Linden, Universiteit Leiden, h.vanderlinden@lacdr.leidenuniv.nl
wetenschappelijke presentaties (8 sprekers), discussie
hyphenated technieken in de scheidingsmethoden
1. LC-MS: hyphenation of the best of both worlds; 2. GC-APCI-TOF/MS – a new addition to
the metabolomics toolbox; 3. Hyphenation of different separation techniques with ICP-MS; 4.
Combined sample preparation of water samples for LC-MS and toxicity analysis; 5. Sensitive
detection of protein aggregation by a novel fluorescent dye detection method; 6. Principles
and applications of LC-(MS-SPE)-NMR; 7. Cavity ring-down spectroscopy for sensitive
absorption detection in the liquid phase; 8. Novel LC-MS approaches for the determination of
active metabolites: Combining chemical and biological information
2 december 2009, The Analytical Challenge te Utrecht
wetenschappelijke presentaties (6 sprekers), discussie
1.Sampling and sample preparation: the key to meaningful analytical data; 2. LC-MS for
metabolites: Analytical challenges and future prospects; 3. Microfluidic systems for chemical
analysis; 4. Developments in water quality monitoring; 5. Data handling challenges in –omics
research; 6. Chemical analysis in a forensic context
NIEUWSBRIEF EN WEBSITE De sectie heeft in 2009 geen nieuwsbrief verstrekt, maar een aantal maal via e-mail informatie onder de leden verspreid. Het bestuur heeft besloten de nieuwsbrief in vernieuwde vorm via de website voort te zetten, echter door (technische) vertragingen o.a. met betrekking tot de KNCV-website is dit nog niet gerealiseerd. Op de website van de KNCV is onder beheer van een eigen webmaster zo veel mogelijk up-to-date informatie over de SAC verstrekt met o.a. een activiteitenagenda, links naar de websites van de werk- en discussiegroepen en sectiegegevens (missie, bestuur, secretariaat, sectiehandboek, jaarverslag). ACTIVITEITEN AFGELOPEN JAAR Activiteiten in 2009 In 2009 organiseerde de werk- en discussiegroepen van de SAC 18 bijeenkomsten over een scala aan analytisch-chemische onderwerpen die in totaal bezocht werden door meer dan 800 geïnteresseerde deelnemers. De SAC heeft in 2009 subsidies verleend aan werk- en discussiegroepen voor het faciliteren van
buitenlandse sprekers op hun bijeenkomsten. De SAC was in 2009 partner in de oprichting en uitwerking van een topinstituut Analytische Chemie (TICoast) waartoe een aantal industrieën in samenwerking met academia het initiatief heeft genomen. Het instituut wil tegemoet komen aan de urgente vraag naar (fundamentele) analytisch-chemische kennis en professionals in Nederland. De SAC faciliteert het AIO-onderwijs in de Analytische Chemie (ANAC) middels ruimte op de KNCV-website. I.s.m. de KNCV is in 2009 de sectieflyer gereedgekomen en verspreid tijdens de verschillende bijeenkomsten van de WD-groepen. De SAC heeft op 2 december de landelijke analytische bijeenkomst “The Analytical Challenge” georganiseerd in samenwerking KNCV/Beta Events en de WD-groepen Atoomspectrometrie, Scheidingsmethoden van Polymeren, Monstervoorbewerking, Scheidingsmethoden, KennisPlatform LabManagers, en Infrarood&Raman. Deze goedbezochte en succesvolle bijeenkomst bestond o.a. uit een aantal plenaire lezingen met (inter)nationale topsprekers, vijf vakinhoudelijke parallelsessies, een debat over de toekomst van de analytische chemie, en een uitgebreide bedrijfsbeurs. ACTIVITEITEN 2010 Het succes van de Analytical Challenge in 2009 heeft geleid tot het plan in november 2010 een soortgelijke bijeenkomst te organiseren i.s.m. TICoast en de Werkgemeenschap Analytische Scheikunde van NWO in Congrescentrum de Werelt in Lunteren. Opnieuw zullen verschillende WD-groepen inhoudelijk bijdragen aan het programma. De SAC zal participeren in de verdere totstandkoming van het TICoast initiatief en waar mogelijk bijdragen leveren. Het hart van de activiteiten binnen de SAC ligt bij de 13 werk- en discussiegroepen die ieder ook in 2009 weer één of meerdere bijeenkomsten zullen organiseren voor een breed analytisch- chemisch publiek. BELEIDSZAKEN De werk- en discussiegroepen van de SAC opereren met een grote mate van zelfstandigheid. De SAC vervult vooral een coördinerende en ondersteunende taak (website facilitering, afstemming data en onderwerpen van bijeenkomsten, subsidies voor buitenlandse sprekers, etc.), en bewaakt de continuïteit. De werk- en discussiegroepen draaien over het algemeen goed, en kunnen bogen op een enthousiaste en trouwe achterban. De activiteit en het voorbestaan van de CE-gebruikersgroep, de werkgroep Deeltjeskarakterisering en de werkgroep Monstervoorbewerking verdienen aandacht. Het teruglopend aantal leden (en m.n. jonge leden) van de SAC is een punt van zorg dat aandacht heeft van het bestuur. Het lidmaatschap van de SAC voor jonge leden is gratis. Het bestuur zal de contacten en samenwerking met het HLO en zijn studenten doorzetten. De huidige rol en herkenbaarheid van de Analytische Chemie in onderwijs, onderzoek en (industriële) toepassing blijft een belangrijk aandachtspunt. SLOTOPMERKING De SAC behartigt de belangen van de analytische chemie en een ieder die de analytische chemie een warm hart toedraagt. De SAC is een open sectie waar iedereen lid van kan worden, ook zonder lid te zijn van de KNCV.
www.journals.elsevierhealth.com/periodicals/theImproved vitrification method allowing direct transferF. Guignot , A. Bouttier , G. Baril P. Salvetti P. Pignon J.F. Beckers , J.L. Touze´ , J. Cognie´ , A.S. Traldi a INRA-CNRS-Universite´ de Tours-Haras Nationaux, Physiologie de la Reproduction et des Comportements, 37380 Nouzilly, Franceb Universite´ de Lie`ge, Faculte´ de Me´decin
OWHN E-Bulletin Tobacco Use in Lesbian, Bisexual and Trans Women Communities By Michèle Clarke, Health Promoter, LGBT Program, Sherbourne Health Centre1 CONTENTS 1. Tobacco as an LGBTTQ Health Disparity 3. The Rainbow Tobacco Intervention Project (RTIP) 4. Key Findings in RTIP’s “Toronto Rainbow Tobacco Survey” 5. Tobacco Use in LGBTTQ Female Youth 6. Resources